Verharding in Vlaanderen

Vlaanderen is één van de meest verharde regio's in Europa.

Tussen 2013 en 2021 is de verhardingsgraad in Vlaanderen gestegen van 14,1% tot 15,5%.
De provincie Antwerpen heeft de hoogste verhardingsgraad (17,6)% van alle provincies, gevolgd door Oost-Vlaanderen met 16%, West-Vlaanderen met 15,1%, Vlaams-Brabant met 15,7% en Limburg met 13,6%.

 

 

Welke verhardingsgraad heeft jouw gemeente?

 

De verhardingsgraad kan heel uiteenlopend zijn tussen verschillende gemeenten.
Drogenbos (56,5%) en Machelen (53,5%) zijn de meest verharde gemeenten in Vlaanderen.

Aan het andere uiteinde zitten Voeren (4,7%) en Zuienkerke (4,8%).

De verhardingsgraad heeft rechtstreeks invloed op de gevoeligheid voor de effecten van de klimaatsverandering.
Verharde oppervlaktes houden meestal goed de warmte vast en kunnen voor hittestress zorgen (hitte-eilandeffect). De verharding zorgt ook voor een ‘verzegeling’ van de bodem waardoor regenwater moeilijker kan doordringen. Bij extreme neerslag kan dit zorgen voor wateroverlast.
Aangezien het water moeilijker kan doorsijpelen naar de bodem zorgt dit ook voor droogtestress.

 

Daarom zijn de meest verharde (en bewoonde) buurten in Vlaanderen vaak ook de meest kwetsbare.

 

De meest verharde buurten hebben daardoor het meeste baad bij ontharding. Zeker als de ontharding gekoppeld gaat met het vergroenen van de buurt. Het openbreken van verzegelde oppervlaktes en de aanplant van bomen en struiken kunnen de buurt weerbaarder maken tegen de gevolgen van de klimaatsverandering.   

 

Verhardingsgraad Vlaanderen Per gemeente

Aalst 24,40%
Aalter 11,30%
Aarschot 16,60%
Aartselaar 34,40%
Affligem 19,40%
Alken 17%
Alveringem 5,20%
Antwerpen 41,70%
Anzegem 15,60%
Ardooie 18,10%
Arendonk 10,50%
As 11,80%
Asse 17,10%
Assenede 7,50%
Avelgem 16,80%
Baarle-Hertog 13,80%
Balen 13%
Beernem 10,40%
Beerse 19%
Beersel 20,90%
Begijnendijk 18,10%
Bekkevoort 9,10%
Beringen 19,30%
Berlaar 14,70%
Berlare 12,30%
Bertem 9,20%
Bever 5,30%
Beveren 21%
Bierbeek 8,40%
Bilzen 15%
Blankenberge 19,30%
Bocholt 10,10%
Boechout 17,60%
Bonheiden 14,40%
Boom 41,90%
Boortmeerbeek 20,80%
Borgloon 10,50%
Bornem 14,30%
Borsbeek 37,10%
Boutersem 9,70%
Brakel 9,20%
Brasschaat 18,80%
Brecht 11,30%
Bredene 29%
Bree 12,20%
Brugge 29,90%
Buggenhout 16,60%
Damme 7,20%
De Haan 12,20%
De Panne 13,30%
De Pinte 17,90%
Deerlijk 30,50%
Deinze 14,10%
Denderleeuw 27,10%
Dendermonde 22,50%
Dentergem 14,30%
Dessel 15,40%
Destelbergen 20,70%
Diepenbeek 16,50%
Diest 13,50%
Diksmuide 7%
Dilbeek 23,50%
Dilsen-Stokkem 12,20%
Drogenbos 56,50%
Duffel 24,70%
Edegem 37,60%
Eeklo 20,80%
Erpe-Mere 18,30%
Essen 11%
Evergem 17,30%
Galmaarden 8,60%
Gavere 13,80%
Geel 15%
Geetbets 8,40%
Genk 26,80%
Gent 38,20%
Geraardsbergen 12,20%
Gingelom 6,60%
Gistel 11,40%
Glabbeek 9,50%
Gooik 8,20%
Grimbergen 21,60%
Grobbendonk 17%
Haacht 15,10%
Haaltert 15,40%
Halen 10,50%
Halle 19%
Ham 15,20%
Hamme 17,20%
Hamont-Achel 12,30%
Harelbeke 31,80%
Hasselt 22,80%
Hechtel-Eksel 6,60%
Heers 6,60%
Heist-op-den-Berg 17,10%
Hemiksem 38%
Herent 16,70%
Herentals 20,20%
Herenthout 12,70%
Herk-de-Stad 12,30%
Herne 6,90%
Herselt 11,10%
Herstappe 7,40%
Herzele 11%
Heusden-Zolder 20,80%
Heuvelland 6%
Hoegaarden 7,80%
Hoeilaart 12,80%
Hoeselt 13%
Holsbeek 8,60%
Hooglede 15,40%
Hoogstraten 14,70%
Horebeke 8,10%
Houthalen-Helchteren 13,50%
Houthulst 9,40%
Hove 25,70%
Huldenberg 7,50%
Hulshout 21,20%
Ichtegem 12,60%
Ieper 12,40%
Ingelmunster 28%
Izegem 35,70%
Jabbeke 12,80%
Kalmthout 9,50%
Kampenhout 12,20%
Kapelle-op-den-Bos 17,30%
Kapellen 15,10%
Kaprijke 9%
Kasterlee 10,50%
Keerbergen 18,60%
Kinrooi 10,10%
Kluisbergen 9,70%
Knokke-Heist 16,10%
Koekelare 10,40%
Koksijde 15%
Kontich 26%
Kortemark 12,60%
Kortenaken 7,90%
Kortenberg 15,40%
Kortessem 10,10%
Kortrijk 28,30%
Kraainem 33,80%
Kruibeke 13,60%
Kruisem 11,50%
Kuurne 42,80%
Laakdal 15,30%
Laarne 14,40%
Lanaken 15,30%
Landen 9,60%
Langemark-Poelkapelle 9,50%
Lebbeke 18,20%
Lede 16,60%
Ledegem 17,10%
Lendelede 17,50%
Lennik 10,20%
Leopoldsburg 18,50%
Leuven 31,40%
Lichtervelde 16,70%
Liedekerke 25,30%
Lier 20,70%
Lierde 9,10%
Lievegem 11,40%
Lille 11%
Linkebeek 16,40%
Lint 29,60%
Linter 8,10%
Lo-Reninge 5,10%
Lochristi 18%
Lokeren 19,10%
Lommel 15,80%
Londerzeel 16,40%
Lubbeek 10,60%
Lummen 12,90%
Maarkedal 7%
Maaseik 11,60%
Maasmechelen 15,90%
Machelen 53,50%
Maldegem 10,80%
Malle 12%
Mechelen 26%
Meerhout 12,60%
Meise 15,10%
Melle 25,20%
Menen 29,70%
Merchtem 12,30%
Merelbeke 19%
Merksplas 12,40%
Mesen 8,30%
Meulebeke 17,60%
Middelkerke 10,80%
Moerbeke 7,80%
Mol 11,80%
Moorslede 14,20%
Mortsel 43,70%
Nazareth 16,80%
Niel 31,70%
Nieuwerkerken 13,50%
Nieuwpoort 14,30%
Nijlen 16%
Ninove 14,60%
Olen 24,80%
Oostende 36%
Oosterzele 11,30%
Oostkamp 12,80%
Oostrozebeke 22,50%
Opwijk 17,70%
Oud-Heverlee 9,50%
Oud-Turnhout 12,20%
Oudenaarde 16,30%
Oudenburg 11,70%
Oudsbergen 9,40%
Overijse 14,90%
Peer 8,80%
Pelt 15,80%
Pepingen 5,90%
Pittem 13,70%
Poperinge 8,80%
Putte 17,80%
Puurs-Sint-Amands 18,60%
Ranst 16,20%
Ravels 8,80%
Retie 9,80%
Riemst 11%
Rijkevorsel 13%
Roeselare 34,60%
Ronse 19%
Roosdaal 15,50%
Rotselaar 13,90%
Ruiselede 10,60%
Rumst 23,10%
Schelle 23,20%
Scherpenheuvel-Zichem 13,90%
Schilde 14%
Schoten 24,30%
Sint-Genesius-Rode 17,10%
Sint-Gillis-Waas 11,90%
Sint-Katelijne-Waver 24,50%
Sint-Laureins 5,30%
Sint-Lievens-Houtem 13%
Sint-Martens-Latem 18,20%
Sint-Niklaas 21,80%
Sint-Pieters-Leeuw 18,80%
Sint-Truiden 14,30%
Spiere-Helkijn 10,10%
Stabroek 16,50%
Staden 16,20%
Steenokkerzeel 25%
Stekene 13%
Temse 20,40%
Ternat 20,10%
Tervuren 13%
Tessenderlo 16,20%
Tielt 14,20%
Tielt-Winge 9,90%
Tienen 13,80%
Tongeren 12,20%
Torhout 17,10%
Tremelo 18,90%
Turnhout 19,40%
Veurne 7,60%
Vilvoorde 36,50%
Vleteren 6,90%
Voeren 4,70%
Vorselaar 9,30%
Vosselaar 24,90%
Waasmunster 12,10%
Wachtebeke 8,90%
Waregem 34,90%
Wellen 11,30%
Wemmel 28%
Wervik 14,50%
Westerlo 18,20%
Wetteren 21,30%
Wevelgem 28,70%
Wezembeek-Oppem 31,60%
Wichelen 15,20%
Wielsbeke 28%
Wijnegem 33,90%
Willebroek 27,30%
Wingene 12,20%
Wommelgem 30,50%
Wortegem-Petegem 8,10%
Wuustwezel 9,50%
Zandhoven 13%
Zaventem 36,50%
Zedelgem 16,50%
Zele 19,90%
Zelzate 25,90%
Zemst 14,70%
Zoersel 15,60%
Zonhoven 18,60%
Zonnebeke 11,10%
Zottegem 13,90%
Zoutleeuw 7,80%
Zuienkerke 4,80%
Zulte 19,10%
Zutendaal 10,20%
Zwalm 9,60%
Zwevegem 14,50%
Zwijndrecht 31,40%

Vaak spreekt men enkel over de verhardingsgraad van een gemeente of stad. Aangezien bijna alle verharding is aangebracht in functie van mensen, zijn plaatsen waar veel mensen wonen, werken of tijd spenderen vaak de meest verharde. Het is daarom ook logisch dat een gemeente met veel inwoners en veel werkgelegenheid meer noodzaak heeft aan infrastructuur en daardoor meer verhard is. 

 

De verhardingsgraad houdt hiermee geen rekening.
Hieronder is een kaart te zien van de oppervlakte aan verharding per inwoner.
Dit geeft direct een ander beeld. Zo blijkt dat Antwerpen (één van de meest verharde steden in Vlaanderen) een lage score heeft. Dit is ook het geval voor andere gemeenten die een zeer hoge verhardingsgraad hebben.



Hoeveel verharding heeft elke inwoner in jouw gemeente?


Verhardingsvoetafdruk Vlaanderen Per gemeente

Gemeente Opp. per inwoner (vierkante meter)
Aalst 218
Aalter 464
Aarschot 346
Aartselaar 262
Affligem 260
Alken 410
Alveringem 838
Antwerpen 161
Anzegem 444
Ardooie 690
Arendonk 436
As 316
Asse 254
Assenede 458
Avelgem 362
Baarle-Hertog 349
Balen 414
Beernem 477
Beerse 391
Beersel 247
Begijnendijk 309
Bekkevoort 536
Beringen 323
Berlaar 307
Berlare 309
Bertem 270
Bever 461
Beveren 653
Bierbeek 321
Bilzen 350
Blankenberge 179
Bocholt 453
Boechout 270
Bonheiden 276
Boom 165
Boortmeerbeek 307
Borgloon 484
Bornem 308
Borsbeek 131
Boutersem 365
Brakel 354
Brasschaat 190
Brecht 346
Bredene 229
Bree 492
Brugge 356
Buggenhout 291
Damme 591
De Haan 439
De Panne 315
De Pinte 289
Deerlijk 425
Deinze 411
Denderleeuw 181
Dendermonde 276
Dentergem 430
Dessel 438
Destelbergen 297
Diepenbeek 358
Diest 324
Diksmuide 630
Dilbeek 223
Dilsen-Stokkem 385
Drogenbos 247
Duffel 315
Edegem 147
Eeklo 294
Erpe-Mere 310
Essen 272
Evergem 365
Galmaarden 346
Gavere 336
Geel 404
Geetbets 484
Genk 353
Gent 228
Geraardsbergen 289
Gingelom 439
Gistel 403
Glabbeek 479
Gooik 357
Grimbergen 218
Grobbendonk 430
Haacht 308
Haaltert 248
Halen 409
Halle 210
Ham 453
Hamme 279
Hamont-Achel 377
Harelbeke 327
Hasselt 296
Hechtel-Eksel 402
Heers 478
Heist-op-den-Berg 344
Hemiksem 178
Herent 248
Herentals 343
Herenthout 326
Herk-de-Stad 415
Herne 458
Herselt 396
Herstappe 1282
Herzele 285
Heusden-Zolder 324
Heuvelland 726
Hoegaarden 390
Hoeilaart 229
Hoeselt 401
Holsbeek 328
Hooglede 592
Hoogstraten 718
Horebeke 456
Houthalen-Helchteren 346
Houthulst 515
Hove 186
Huldenberg 301
Hulshout 349
Ichtegem 411
Ieper 467
Ingelmunster 410
Izegem 320
Jabbeke 491
Kalmthout 297
Kampenhout 335
Kapellen 207
Kapelle-op-den-Bos 279
Kaprijke 466
Kasterlee 400
Keerbergen 264
Kinrooi 451
Kluisbergen 446
Knokke-Heist 300
Koekelare 469
Koksijde 346
Kontich 291
Kortemark 546
Kortenaken 494
Kortenberg 262
Kortessem 405
Kortrijk 295
Kraainem 143
Kruibeke 272
Kruisem 525
Kuurne 314
Laakdal 399
Laarne 379
Lanaken 349
Landen 317
Langemark-Poelkapelle 643
Lebbeke 255
Lede 262
Ledegem 436
Lendelede 403
Lennik 346
Leopoldsburg 260
Leuven 179
Lichtervelde 488
Liedekerke 191
Lier 279
Lierde 363
Lievegem 349
Lille 398
Linkebeek 145
Lint 195
Linter 411
Lochristi 482
Lokeren 309
Lommel 471
Londerzeel 316
Lo-Reninge 993
Lubbeek 325
Lummen 459
Maarkedal 507
Maaseik 351
Maasmechelen 313
Machelen 387
Maldegem 429
Malle 400
Mechelen 197
Meerhout 449
Meise 268
Melle 328
Menen 292
Merchtem 265
Merelbeke 284
Merksplas 644
Mesen 284
Meulebeke 478
Middelkerke 433
Moerbeke 445
Mol 364
Moorslede 439
Mortsel 130
Nazareth 502
Niel 161
Nieuwerkerken 431
Nieuwpoort 409
Nijlen 273
Ninove 271
Olen 455
Oostende 206
Oosterzele 357
Oostkamp 429
Oostrozebeke 474
Opwijk 238
Oudenaarde 356
Oudenburg 432
Oud-Heverlee 264
Oudsbergen 464
Oud-Turnhout 337
Overijse 261
Peer 467
Pelt 396
Pepingen 469
Pittem 698
Poperinge 539
Putte 345
Puurs-Sint-Amands 348
Ranst 368
Ravels 554
Retie 412
Riemst 383
Rijkevorsel 498
Roeselare 328
Ronse 248
Roosdaal 291
Rotselaar 303
Ruiselede 605
Rumst 307
Schelle 212
Scherpenheuvel-Zichem 307
Schilde 254
Schoten 209
Sint-Genesius-Rode 209
Sint-Gillis-Waas 338
Sint-Katelijne-Waver 418
Sint-Laureins 575
Sint-Lievens-Houtem 335
Sint-Martens-Latem 318
Sint-Niklaas 231
Sint-Pieters-Leeuw 218
Sint-Truiden 379
Spiere-Helkijn 526
Stabroek 189
Staden 663
Steenokkerzeel 478
Stekene 312
Temse 271
Ternat 308
Tervuren 191
Tessenderlo 444
Tielt 480
Tielt-Winge 405
Tienen 283
Tongeren 342
Torhout 379
Tremelo 276
Turnhout 240
Veurne 611
Vilvoorde 172
Vleteren 734
Voeren 565
Vorselaar 321
Vosselaar 257
Waasmunster 357
Wachtebeke 396
Waregem 403
Wellen 410
Wemmel 144
Wervik 337
Westerlo 399
Wetteren 301
Wevelgem 357
Wezembeek-Oppem 152
Wichelen 301
Wielsbeke 623
Wijnegem 265
Willebroek 275
Wingene 567
Wommelgem 305
Wortegem-Petegem 533
Wuustwezel 399
Zandhoven 399
Zaventem 287
Zedelgem 436
Zele 311
Zelzate 271
Zemst 272
Zoersel 272
Zonhoven 346
Zonnebeke 605
Zottegem 297
Zoutleeuw 430
Zuienkerke 851
Zulte 395
Zutendaal 449
Zwalm 395
Zwevegem 372
Zwijndrecht 330

 


Hoewel dicht bevolkte buurten het meeste baad hebben bij een maximale ontharding van de omgeving, is het niet verstandig om enkel te wijzen op de verhardingsgraad. Deze zegt namelijk niks over de context waarin de verharding is geplaatst en welk economisch en sociaal nut deze heeft.
Inwoners van verstedelijkte buurten hebben vaak een lagere ‘verhardingsvoetafdruk’ dan inwoners van een landelijke buurt.

 

VK Tegelwippen

 

Overal in Vlaanderen zijn er mogelijkheden om te ontharden. Van het grootste industrieterrein tot de kleinste achtertuin. Omdat de nood aan meer onthardingsinitiatieven hoog nodig is, heeft minister Demir eind vorig jaar beslist dat er geen vergunning meer nodig is om te ontharden.
Om zo veel mogelijk mensen enthousiast te maken om mee te helpen lanceerde de Vlaamse overheid het Vlaams Kampioenschap tegelwippen.

Bekijk op de website van het VK Tegelwippen hoe jij kan helpen om jouw buurt te ontharden. 

 

 

 

LEES OOK: 

Hoe Bomen Onze Steden (Kunnen) Redden

Geschreven door Ran Staelens